Hiệu ứng Doom Scrolling - Định Nghĩa, Nguyên nhân và ảnh hưởng

Hiệu ứng Doom Scrolling là gì?

Chúng ta có thể hiểu hiệu ứng Doom Scrolling là một xu hướng thích tiếp nhận những tin tức xấu, ngay cả khi những tin tức đó sẽ khiến chúng ta cảm thấy thất vọng, chán nản hay buồn bã. Nhiều chuyên gia đã xem hiệu ứng Doom Scrolling như là một chứng bị rối loạn ám ảnh cưỡng chế. Nó như một căn bệnh tâm thần với các triệu chứng như lo lắng kéo dài, trầm cảm, bứt rứt và có thể gây ám ảnh không kiểm soát được. 

Người bệnh mắc chứng Doom Scrolling đã dành rất nhiều thời gian để tìm trên mạng xã hội hay các kênh tin tức khác về những thông tin không tích cực hoặc các tin tức xấu. Dù biết rằng điều này không hề tốt cho sức khỏe tinh thần, thậm chí là có thể khiến cơ thể rơi vào trạng thái mất ngủ nhưng nhiều người không thể dùng lại hành động đó.

Nguyên nhân gây ra hiệu ứng Doom Scrolling

Sự kích thích

Nhà tâm lý học tên là Noemi Vigano cho rằng, các tin tức càng kịch tính, những tin tức xấu có liên quan đến các tai nạn, dịch bệnh, thiên tai,... sẽ mang lại cho chúng ra những cảm xúc tồi tệ nhưng chúng ta luôn có xu hướng cuốn vào đó và từ đó hình thành nên hiệu ứng Doom Scrolling. 

Đa phần, mỗi trong chúng ta đều có một nỗi lo lắng, sợ hãi riêng, thay vì tránh xa nó, nhiều người lại sinh ra hành vi "chống đối". Có nghĩa là, thay vì chạy trốn khỏi thứ khiến chúng ta sợ hãi, chúng ta bị thu hút bởi chúng hơn. 

Thêm vào đó, con người không thích sự không chắc chắn, vì vậy nhiều người tiếp tục đọc, tìm hiểu về các tin tức xấu để có thể chứng minh, hy vọng nỗi lo lắng, sợ hãi của mình là có căn cứ.

Thiếu kiểm soát bản thân

Nhiều người trong chúng ta đang hàng ngày lặp đi lặp lại những việc xem hay lướt các tin tức liên quan tới đại dịch và các cuộc khủng hoảng cũng như các căn bệnh mà chính chúng ta đang mắc phải. 

Mặc dù vẫn biết nó sẽ tác động khá lớn đến tâm sinh lý và trạng thái của cơ thể nhưng chúng ta vẫn không thể kiểm soát bản thân trước những câu từ giật gân, kích thích mà các đơn vị truyền thông đang tung ra.

Hiệu ứng Doom Scrolling đã ảnh hưởng tới giấc ngủ chúng ta như thế nào?

Ánh sáng xanh từ thiết bị di động

Bệnh nhân của hiệu ứng Doom Scrolling sẽ dành khá nhiều thời gian trước khi ngủ để sử dụng các thiết bị điện tử như điện thoại, máy tính, tivi,... với hy vọng tìm kiếm được các thông tin tiêu cực diễn ra trong ngày.

Chính ánh sáng xanh phát ra từ các thiết bị này là một trong các yếu tố có khả năng gây tác động và làm chậm quá trình sản sinh Melatonin của cơ thể, khiến con người khó ngủ hơn. Do đó, hiệu ứng Doom Scrolling không trực tiếp tác động đến giấc ngủ nhưng nó chính là nguyên nhân chính làm gia tăng thời gian tiếp xúc với ánh sáng xanh và là gốc rễ của sự mất ngủ.

Sức khỏe tinh thần

Hiệu ứng Doom Scrolling đã khiến thế giới quan của rất nhiều người thay đổi. Họ luôn cho rằng thế giới là một nơi nguy hiểm và đầy rẫy những điều đáng sợ. Họ có xu hướng chỉ nhìn về khía cạnh tiêu cực của các mặt cuộc sống và bỏ qua hết những điều tốt đẹp. Tư duy hay tính cách và cả sự nhìn nhận của họ bắt đầu dần trở nên bi quan hơn.

Lâu dần, sức khỏe của thể chất và cả tinh thần của những người mắc sẽ bị giảm sút rõ rệt. Việc này khiến cho khả năng nhận thức và các hành vi bị đảo lộn. Một trong những biểu hiện rõ nhất chính là sự rối loạn đồng hồ sinh học gây ra tình trạng rối loạn chu kỳ thức-ngủ, đêm thì khó ngủ, ngày lại buồn ngủ, uể oải, mệt mỏi và khó tập trung.

Những tin tức tiêu cực từ mạng xã hội

Việc chúng ta liên tục tiếp nhận những tin tức xấu hay các hình ảnh, video tiêu cực có thể gây ra các cảm xúc khủng hoảng, ám ảnh và thậm chí là gây mất ngủ. Bệnh nhân Doom Scrolling luôn ở trong trạng thái nơm nớp lo, hoang mang và sợ hãi vì luôn nghĩ sẽ có chuyện không hay xảy ra với mình.