Jet lag là gì? Tìm hiểu nguyên nhân và cách điều trị jet lag

Khái niệm về Jet lag

Jet lag là hiện tượng khá phổ biến với những người phải di chuyển qua nhiều múi giờ. Là một hội chứng thường xảy ra khi có sự thay đổi đột ngột về múi giờ hoặc khi cơ thể có sự thay đổi đồng hồ sinh học.

Sự xáo trộn nhịp sinh học của con người do không thích nghi được giữa giờ giấc của nơi đi và nơi đến cũng như nếp ăn ngủ, nghỉ ngơi bị thay đổi đột ngột sẽ dẫn đến tình trạng này. Triệu chứng thường gặp nhất của Jet lag là trạng thái mất phương hướng, dễ cáu gắt, mệt mỏi, nặng hơn có thể dẫn tới sưng mắt, đau đầu, có cảm giác bị cảm lạnh và đau bụng. 

Những triệu chứng này nặng hay nhẹ, kéo dài bao lâu là còn tùy thuộc vào cơ thể, tình trạng sức khỏe cũng như khả năng thích ứng của từng người. Có những người chỉ mất 1 ngày để thích nghi, nhưng cũng có trường hợp đặc biệt cần tới vài ngày hay thậm chí cả tuần. 

Một trong những kết luận khá thú vị đó là nếu bạn có một đồng hồ sinh học đều đặn bao nhiêu, thì khả năng jet lag tác động tới cơ thể bạn càng nghiêm trọng bấy nhiêu. Bên cạnh đó, mức độ của hiện tượng này cũng tăng dần theo độ tuổi, tuổi càng cao thì mức độ ảnh hưởng càng lớn. 

Khó ngủ và nguyên nhân điều trị khó ngủ

Các triệu chứng của Jet lag

Như được đề cập ở trên, triệu chứng Jet lag rất đa dạng và tùy mức độ nặng nhẹ ở mỗi người mà biểu hiện sẽ khác nhau. Thông thường, bạn có thể bắt gặp những dấu hiệu phổ biến sau đây:

• Ăn không ngon, chán ăn, suy nhược nhẹ
• Buồn nôn, chóng mặt, nhức đầu
• Rối loạn tiêu hóa, các vấn đề về dạ dày, táo bón hoặc tiêu chảy
• Mệt mỏi, uể oải, giấc ngủ bị gián đoạn hoặc mất ngủ
• Dễ cáu kỉnh, mất bình tĩnh, mất phương hướng, tình trạng bị say, lảo đảo

Ngủ mê sảng: Cách điều trị hiệu quả mà bạn nên biết

Nguyên nhân khiến chứng Jet lag càng thêm nặng

Có rất nhiều yếu tố làm tăng nguy cơ bị Jet lag như:

• Sự chênh lệch múi giờ: Điểm đến và điểm đi của bạn càng chênh lệch nhiều thì nguy cơ bị Jet lag càng cao.
•  Đi về hướng Đông: Nguyên nhân là do múi giờ ở phía Đông sẽ sớm hơn múi giờ ở phía tây nên nếu bay về hướng đông cơ thể có ít thời gian để điều chỉnh nhịp độ sinh học, và nếu bay về hướng Tây thì sẽ có nhiều thời gian hơn để phục hồi.
• Uống rượu và cafein trong hoặc trước chuyến bay sẽ khiến tình trạng Jet lag trở lên trầm trọng hơn. Bởi cả hai thức uống này đều làm cơ thể mất nước trong môi trường cabin máy bay khô hơn mặt đất. Ngoài ra rượu và cafein còn làm gián đoạn giấc, khiến cơ thể mệt mỏi hơn, gây ra các triệu chứng Jet lag nghiêm trọng hơn.
• Tuổi tác: Do cơ thể người lớn tuổi khó thích nghi với môi trường mới hơn, đồng hồ sinh học đã quen với nhịp sống hiện tại nhiều năm nên khi bị Jet lag người lớn tuổi cũng sẽ có những triệu chứng trầm trọng hơn và thời gian phục hồi cũng lâu hơn.

Điểm mặt những nguyên nhân gây mất ngủ ở người trẻ

Phòng ngừa chứng Jet lag

Hiệu ứng Jet lag sẽ tự biến mất sau vài ngày nên không cần thiết phải điều trị. Nhưng nệm lò xo - Thế Giới Nệm sẽ gợi ý vài cách giúp bạn có thể chủ động trang bị những kiến thức phòng tránh Jet lag hiệu quả:

Trước chuyến bay:

• Chọn thời gian bay phù hợp để cơ thể có thể thích nghi với môi trường mới ngay sau khi đến nơi. Nếu có công việc cần giải quyết, bạn cần đến trước 1 - 2 ngày để cơ thể có thể phục hồi sau chuyến đi mệt mỏi.
• Tại phòng chờ sân bay, bạn không nên ngồi nhiều một chỗ, hãy tranh thủ đi lại, vận động giúp máu lưu thông tốt và lên máy bay có thể ngủ ngon hơn đấy. Giấc ngủ sâu là một giải pháp tuyệt vời trong lúc bạn đang bay mà bạn sẽ không thể bỏ qua đâu.

Mẹo chữa mất ngủ không dùng thuốc

Trong chuyến bay:

• Hãy uống nhiều nước vì bạn sẽ bị mất nước nhanh hơn khi ở trên cao. Tình trạng mất nước cũng là nguyên nhân làm cho bạn mệt mỏi. Hãy tự nhắc mình bổ sung nước đều đặn sau mỗi tiếng. 
• Tránh các đồ uống có chứa gas, cồn, cafein. Cà phê là tác nhân gây ra hiện tượng mất ngủ, rượu bia  khiến bạn mất nước.
• Vận động nhẹ, ngoại trừ khoảng thời gian máy bay cất cánh và hạ cánh, giúp cho máu lưu thông, tránh được các tình trạng tụ máu gây tê cứng và nếu cần, hãy rửa mặt mũi chân tay cũng giúp cho tinh thần tươi mới hơn là lựa chọn không thể tuyệt vời hơn.
• Trang phục rộng rãi, thoải mái và tiện lợi khi đi máy bay, tránh các loại quần áo bó sát hoặc quá rườm rà, cũng như hạn chế những đôi giày cao gót vướng víu khiến bạn dễ chịu hơn.
• Nên chuẩn bị một số loại đồ ăn để “nhâm nhi” khi đói. Các nhà nghiên cứu ở Đại học Harvard (Mỹ) đã phát hiện trong não có một "đồng hồ ăn uống" chính nó sẽ lấn át đồng hồ sinh học chính của cơ thể, khiến bạn tỉnh táo cho đến khi được cung cấp thức ăn. 
• Điều cuối cùng, hãy nghỉ ngơi thật nhiều. Ngủ là giải pháp giúp bạn quên đi sự mệt mỏi do chênh lệch múi giờ.

5 bí kíp trị ngáp ngủ hiệu quả mà bạn nên biết 

Khi hạ cánh, tại điểm đến

• Cố gắng ngủ khi thời gian ở điểm đến đang là ban đêm. Bạn có thể sử dụng các biện pháp như dùng nút bịt tai, đeo mặt nạ mắt, kéo rèm để giảm ánh sáng chiếu qua cửa sổ nếu đang trên máy bay; hoặc tắm nước nóng nếu đã đến nơi.
• Hãy ăn các món có nhiều protein và hạn chế tinh bột, những thực phẩm chế biến sẵn chứa nhiều đường vì chúng sẽ chuyển hóa rất nhanh dễ gây buồn ngủ. Khi thấy mình bị đói giữa các bữa ăn, hãy ăn vặt nhỏ để giữ cho dạ dày của bạn thoải mái.
• Một số biện pháp trị liệu như: Massage bằng đá lửa, xông tinh dầu, tập yoga, ngồi thiền… sẽ giúp cơ thể cảm thấy thoải mái và ổn định hơn.